Συντομο Βιογραφικο

ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ

Γεννήθηκε στη Κουταΐδα του Καυκάσου το 1904. Τέταρτο παιδί μιας σπουδαίας οικογένειας του Πόντου με ρίζες από την Τραπεζούντα και την Αργυρούπολη. Παππούς του ήταν ο Ευστάθιος Δεληγιαννίδης αρχιμεταλλουργός ο οποίος κατά τον Κριμαϊκό πόλεμο του 1854, τοποθετήθηκε επικεφαλής του τάγματος «μπαλτατζήδων», από όπου και το όνομα Μπαλτατζής. Πατέρας του ο Θεόδωρος Μπαλτατζής που μετά το πέρας των εγκυκλίων σπουδών του στο Γυμνάσιο Αργυρούπολης μετανάστευσε στο Σοχούμι της Γεωργίας όπου ανέπτυξε πετυχημένη επιχειρηματική δραστηριότητα και διετέλεσε παράγοντας της εκεί πολυπληθούς ελληνικής κοινότητας, εκλεγμένος Πρόεδρος της. Τα χρήματα που κερδίζει τα επενδύει αγοράζοντας το πολυτελές ξενοδοχείο «Σαν Ρέμο» στο Σοχούμι, τις αίθουσες του οποίου διαθέτει στην ελληνική κοινότητα για τις εκδηλώσεις της. Ο Αλέξανδρος μεγαλώνει με όλες τις ανέσεις ενός πλουσιόπαιδου και τα χάδια που έχουν τα στερνοπαίδια. Με την επικράτηση, τον Ιούλιο του 1908, των Νεότουρκων πολλοί Έλληνες του Πόντου καταφεύγουν στη Ρωσία. Το 1909 το σχολείο του Σοχούμ έχει 209 μαθητές. Σ’ αυτό το σχολείο θα αρχίσει τις σπουδές του ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής και θα συνεχίσει, το 1913, στο ρωσικό γυμνάσιο του Σοχούμι. Ο μικρός Αλέξανδρος ζει από κοντά το δράμα των προσφύγων, στους οποίους προσφέρει χρήματα, τα οποία αποσπά από τη μητέρα του

ΞΕΡΙΖΩΜΟΙ

Με την κρατικοποίηση των ιδιοκτησιών, το 1921, της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Γεωργίας ο Θεόδωρος Μπαλτατζής χάνει όλη του την περιουσία. Εγκαταλείπουν το Σοχούμι και με ελάχιστα χρήματα και λίγες αποσκευές καταφεύγουν αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια στη “Μακρά Γέφυρα” της τότε απελευθερωμένης Θράκης .Με τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 1922, η οικογένεια Μπαλτατζή μετακινείται στην Αλεξανδρούπολη και στην συνέχεια, ακολουθώντας τη μοίρα των προσφύγων, μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, εγκαθίσταται στο Νεοχώρι της περιοχής «Σου Γιαλεσί» (Σταυρούπολη) της Ξάνθης — παγκόσμια γνωστή για τα καπνά της —, όπου της δίνονται χωράφια και επιδίδεται στην καπνοκαλλιέργεια. Ο νεαρός Αλέξανδρος δουλεύει στα καπνοχώραφα, αλλά δραστηριοποιείται και στα κοινά, ιδίως στην αποκατάσταση των προσφύγων. Παρακινούμενος και από τον πατέρα του ο Αλέξανδρος εγγράφεται το 1924 στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Με ζωηρό ενδιαφέρον παρακολουθεί τα πολιτικά γεγονότα και γοητεύεται από την προσωπικότητα του Αλέξ. Παπαναστασίου. Παρακολουθεί την πολιτική και τα μαθήματα στη Νομική Σχολή αλλά η σκέψη του είναι στην οικογένεια του στο Νεοχώρι. Επιστρέφει στο χωριό για να βοηθήσει τους γονείς του αλλά και για να ασχοληθεί ενεργά με τα προβλήματα των προσφύγων και ιδιαίτερα των καπνοκαλλιεργητών. Στην οικουμενική κυβέρνηση που σχημάτισε στις 4 Δεκεμβρίου 1926 ο Αλέξανδρος Ζαΐμης υπουργός Γεωργίας ανέλαβε ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, με υφυπουργό τον Αναστάσιο Μπακάλμπαση, ο οποίος, εκτιμώντας τις ικανότητες τον Αλέξανδρου Μπαλτατζή, τον κάλεσε στην Αθήνα για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο ιδιαίτερο γραφείο των υπουργών, όπου αποσπάστηκε από την Εθνική Τράπεζα στην οποία είχε διοριστεί. Κατά τη θητεία του στο υπουργείο Γεωργίας, κοντά στον χαρισματικό ηγέτη Αλέξανδρο Παπαναστασίου, βαθύ γνώστη των κοινωνικών προβλημάτων, ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής αποκτά το φορτίο γνώσεων για να ανοίξει νέους δρόμους στο αγροτικό συνεταιριστικό κίνημα, με στόχο την αξιοποίηση και τη δικαίωση του μόχθου των παραγωγών, οι οποίοι ήταν θύματα άγριας και πολλαπλής εκμετάλλευσης.

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

Έχοντας διαμορφώσει συγκεκριμένο όραμα παραιτείται το 1928 από την Εθνική Τράπεζα και επιστρέφει πάλι στο Νεοχώρι, όπου ιδρύει τον Γεωργικό Συνεταιρισμό «Η Αναγέννηση». Το 1930 εκλέγεται πρόεδρος στην Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Ξάνθης. Είναι μόλις 26 χρονών, αλλά πανέτοιμος να σηκώσει το βαρύ φορτίο. Με την συνδρομή του Βασίλη Ιλαντζή αναδεικνύει την Ένωση Ξάνθης στην πιο δυναμική συνεταιριστική οργάνωση της χώρας. Ιδρύονται Γεωργική Συνεταιριστικής Τράπεζα και πρατήρια στα χωριά με είδη βιοτικής ανάγκης, γεωργικό εξοπλισμό και φυτοφάρμακα σε πολύ χαμηλές τιμές. Το 1930 λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης η κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου συγκροτεί μια Κεντρική Επιτροπή Αγο¬ράς και Διαχειρίσεως Καπνών, ώστε να αντιμετωπιστεί η κρίση του προϊόντος. Οι καπνοπαραγωγικές οργανώσεις εκλέγουν τον Αλέξανδρο Μπαλτατζή εκπρόσωπο τους. Το 1931, στο 6ο Καπνοπαραγωγικό Συνέδριο προτείνει να ιδρυθεί Αυτόνομος Καπνικός Οργα-νισμός. Το 1934 αγωνίζεται στο πλευρό του κορυφαίου συνεταιριστή Θεόδωρου. Τζωτρτζάκη για την ίδρυση της ΠΑΣΕΓΕΣ. Το επόμενο έτος εγκρίνεται το Καταστατικό της «Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ενώσεων Γεωργικών Συνεταιρισμών» (ΠΑΣΕΓΕΣ) και εκλέγεται πρώτος Πρόεδρος της. Το 1945 αναλαμβάνει Πρόεδρος της ΚΥΔΕΠ, η οποία από κρατική μετατρέπεται σε συνεταιριστική. Το 1947, εισηγείται την ίδρυση της ΣΕΚΕ (Συνεταιριστική Ένωση Καπνοπαραγών Ελλάδος). Το 1949 εμπνέεται και δημιουργεί τον θεσμό των Συνεταιριστικών Υποτροφιών της ΣΕΚΕ. Μέσω αυτού του θεσμού σπούδασαν πάνω από 400 αγροτόπαιδα. Με πρωτοβουλίες του Ιδρύονται η «Ελαιουργική» , η ΚΕΟΣΟΕ (Ένωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών), η ΣΠΕ (Συνεταιριστική Προμηθευτική Ένωση) και η ΜΕΛΛΙΣΟΚΟΜΙΚΗ. Το 1962 ιδρύεται η Κτηνοτροφική και το 1963 ιδρύονται με την συμβολή του η ΕΛΒΙΖ και η ΡΟΔΟΠΗ. Το 1975 ιδρύεται η ΣΕΒΑΘ και αμέσως μετά η ΣΕΚΑΠ. Το 1977 η ΕΛΣΥ Διανομές και η ΔΗΜΗΤΡΑ Θράκης. Το 1978 ιδρύεται η σημερινή Συνεταιριστική Ασφαλιστική.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

Πιστεύοντας ότι το αγροτικό κίνημα πρέπει να έχει και πολιτική έκφραση, ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής κατέρχεται στις εκλογές του 1932 με το «Αγροτικό και Εργατικό Κόμμα» του Αλ. Παπαναστασίου στην περιφέρεια Ξάνθης – Ροδόπης. Έρχεται πρώτος σε ψήφους αλλά χάνει τη βουλευτική έδρα για σαράντα ψήφους. Το 1939 παίρνει τα πτυχίο της Νομικής. Το 1944 μετέχει στην σύσταση του Αγροτικού Κόμματος. Τον Ιανουάριο του 1950 προτείνει και αποφασίζεται η ίδρυση κόμματος με τον τίτλο «Κόμμα Αγροτών και Εργαζομένων» και στις 5 Μαρτίου εκλέγεται βουλευτής Ξάνθης μαζί με δύο άλλους στην Ροδόπη και στην Καβάλα. Στις 4 Δεκεμβρίου 1955 μετέχει σε σύσκεψη με τους Γ. Παπανδρέου, Σοφ. Βενιζέλο, Σάββα Παπαπολίτη και Αλ. Σβώλο για την συνένωση των κομμάτων της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Στις εκλογές του 1956 συμπράττει με την Δημοκρατική Ένωση και κόμμα του εκλέγει επτά βουλευτές. Το 1960 πρωτοστατεί στην συσπείρωση των κεντρώων δυνάμεων και ιδρύεται, με τον Γ. Πάπανδρεου, Γ. Μαύρο, Ηλ. Τσιριμώκο και Κων. Μητσοτάκη, η «Αγροτική Φιλελευθέρα Ένωση». Το 1961 προσχωρεί στο υπό τον Γ. Παπανδρέου κόμμα «Δημοκρατικόν Κέντρον – Αγροτική Φιλελευθέρα Ένωσις». Στις εκλογές της 29 Οκτωβρίου 1961 εκλέγεται βουλευτής με τον συνασπισμό «Ένωση Κέντρου – Κόμμα Προοδευτικών». Το 1963 ορκίζεται υπουργός Γεωργίας. Τον Φεβρουάριο του 1964 επανεκλέγεται βουλευτής Ξάνθης και αναλαμβάνει και πάλι το Υπουργείο Γεωργίας. Αμέσως μετά την επιβολή της δικτατορίας του 1967 κινείται στον χώρο της Ένωσης Κέντρου και πρωτοστατεί σε εκδηλώσεις καταδίκης του καθεστώτος. Τον Οκτώβριο του 1973 ως πρόεδρος της επιτροπής οργάνωσης της Ένωσης Κέντρου καλεί τους βουλευτές στο μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου, το οποίο εξελίχθηκε σε διαδήλωση και στην συνέχεια οδήγησε στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Στις πρώτες εκλογές μετά την πτώση της δικτατορίας εκλέγεται, για τελευταία φορά, βουλευτής.
Στις 29 Ιουλίου του 1987 πεθαίνει σε νοσοκομείο της Αθήνας ύστερα από πολύμηνη ασθένεια και η σορός του μεταφέρεται στην Ξάνθης όπου και ενταφιάζεται